Moscow 2000
Op 21 december 2000 ben ik afgereisd naar Moskou om de kerstdagen door te brengen met mijn Russische vriendin Daria. Met twee tassen vol warme kleding ben ik in het vliegtuig van KLM gestapt op weg naar Moskou. De warme kleding kwam zeer goed van pas, want we hebben een gemiddelde temperatuur in Moskou gehad van ongeveer -12° graden Celsius (10° Fahrenheit). Met een straffe wind voelde het nog vele malen kouder op sommige momenten. Maar ik heb het overleefd en wil jullie middels dit reisverslag laten meegenieten van de prachtige stad Moskou. Hopelijk nodigt dit verslag jullie uit een bezoek te brengen aan een stad vol cultuur en prachtige gebouwen. Ik kan het iedereen van harte aanbevelen. U zult uw ogen uitkijken. Waar u ook loopt in de stad, u treft altijd imposante bouwwerken. Er ontstaat de neiging elke gebouw op de foto te zetten. Ik heb mij slechts beperkt tot het fotograferen van de meest in het oog springende gebouwen.
Ik zal niet van dag tot dag vertellen wat we gedaan hebben, maar ik wil jullie laten meegenieten van de mooiste locaties en zal daarbij kort een verhaal doen.
Aangezien ik maar 6 dagen had om Moskou te verkennen hebben Daria en ik ons beperkt tot het centrum van Moskou. Op zich is hier al zoveel te zien, dat we er nog een hele kluif aan hadden om dit alles te bekijken. De eerste twee dagen hebben we de stad in het donker bekeken. Dit is zeker een aanrader omdat de belangrijkste gebouwen in de stad mooi verlicht zijn. Helaas was mij pocket camera niet in staat dit mooi op een foto te krijgen. De foto's die u op deze pagina aantreft zijn dan ook bij daglicht genomen.
De kaarten
Voordat ik verder ga met het verslag presenteer ik weer met trots de kaarten gemaakt door Cartographics in Heemskerk. De stadskaart kan worden geopend in een apart venster zodat deze makkelijk bekeken kan worden tijdens het lezen van het verslag.
Metro van Moskou
Voor het vervoer maakten we veelvuldig gebruik van de metro. De metro van Moskou is een attractie op zich. Met name de stations in het centrum zijn fantastisch mooi. Ze zijn voorzien van veelal marmeren vloeren, prachtig stucwerk en voorzien van beeldhouwwerken. Een dagje ondergronds treinen is dan ook zeker een aanrader. De metro is absoluut niet duur en de verbindingen zijn goed. De treinen volgen elkaar om de twee minuten op elke lijn. Lang wachten is er dan ook niet bij. De metrolijnen kruizen elkaar op verschillende niveaus en men moet regelmatig via lange roltrappen diep de grond in om de perrons te bereiken. Handig om te weten is dat je ten allen tijde aan de rechter kant van de roltrap moet gaan staan. Links word je onder de voet gelopen door Russen met haast. Leuk is om te zien dat tijdens de spits er een enorme drukte heerst in de metro. En toch gaat alles zeer gedisciplineerd.
Om de lijnenkaart van de metro te begrijpen is het handig een beetje van het Cyrillische schrift van de Russen te begrijpen. Alle lijnen worden namelijk in dit schrift aangeduid op de metrostations zelf. Het is dan handig om te kunnen lezen op welk station u zich bevindt. Ik heb een kopie van de lijnenkaart bijgevoegd die u eventueel kan uitprinten.
Er zijn een aantal stations die u zeker gezien moet hebben. Dit zijn de stations: Komsolmoskaja, Novoslobodskaja, Ploshad Revolucii, Barrikadnaja, Kievskaja. Verder zijn ook de gebouwen die de toegang verschaffen tot de metrolijnen een museum op zich. Maar goed.... ik kan hierover uren uitwijden, maar u moet het gewoon zelf eens gaan bekijken.
Het Rode Plein (Krasnaja Plosjtsjad)
Eén van de markantste plekken van Moskou is uiteraard het Rode Plein. Je vindt het Rode Plein naast het Kremlin. Het plein heeftin de loop der tijd een aantal benamingen gehad. Eén van de namen in de geschiedenis was het 'Brandplein'. Oorspronkelijk werd het plein namelijk gebruikt als marktplaats, de Torg. Maar de houten stalletjes brandden in die tijd zo vaak af dat het plein de naam 'Brandplein' kreeg. Sinds de 17e eeuw heet het plein echter Krasnaja Plosjtsjad, wat het 'Rode Plein' of 'Mooi plein' betekent.
Het meest gezichtsbepalende bouwwerk op het Rode Plein is zonder twijfel de Basiliuskathedraal (Sobor Vasilija Blazjennogo). Deze kathedraal werd in opdracht van Ivan de Verschrikkelijke gebouwd ter ere van de inname van het Mongoolse bolwerk Kazan in het jaar 1552. De kathedraal werd voltooid in het jaar 1561. Posnik Jakovlev is de architect van de kathedraal. Het verhaal gaat dat Ivan de Verschrikkelijke na voltooiing van de kathedraal aan Jakovlev had gevraagd of hij in staat zou zijn nogmaals een kathedraal te bouwen met dezelfde schoonheid als de Basiliuskathedraal. Hierop zou Jakovlev instemmend hebben geantwoord. Dit was voldoende reden voor Ivan om de architect zijn ogen te ontnemen. Hierdoor zou nooit meer een bouwwerk worden ontworpen met dezelfde schoonheid. De kathedraal heeft zijn naam te danken aan het feit dat de stoffelijke resten van de rondtrekkende, naar verluit dwaze en heilige predikant, Vasili Blazjenny, liggen begraven in de kathedraal.
Voor de Basiliuskathedraal vind u een tweetal bezienswaardige bouwwerken. De eerste staat vlak voor de kathedraal. Dit is een monument, ontworpen tussen 1810 en 1818, ter nagedachtenis aan de nationale heiligen Minin en Pozjarski. Beiden zouden een beslissende rol hebben gespeeld bij het terugslaan van de Polen in het jaar 1612. De Polen hadden in 1610 Moskou bezet. De inscriptie op het monument luidt:
"Aan burger Minin en vorst Pozjarski - het dankbare Rusland, in het jaar 1818."
Verder vind je voor de kathedraal een stenen podium genaamd de Schedelplaats (Lobnoje mesto). Hier verkondigden staren en geestelijken hun decreten en werden doodvonnissen uitgesproken en uitgevoerd.
Aan de noordoostzijde van het Rode plein vind je de GOeM. Dit is een zeer groot winkelcentrum van internationale allure. Het geheel is opgetrokken tussen de jaren 1889 en 1893. Tsaar Nicolaas II liet de handelshuizen bouwen met de bedoeling deze te verhuren aan handelslui. In 1953 werd het geheel gerenoveerd en kreeg het zijn huidige naam GOeM. Deze naam is een afkorting van 'Gosoedarstvenny Oeniversalny Magazin', wat universeel Staatswarenhuis betekent. Een indrukwekkend gebouw met allerhande winkels. Het enorme complex bestaat uit drie lengte- en drie breedtepassages die onderling zijn verbonden door bruggen en galerijen. Verder heeft het complex een transparante dakconstructie van ijzeren bogen en glasplaten.
Midden op het plein tegenover de GOeM vind je het modernste bouwwerk op het Rode Plein. Het mausoleum van Vladimir Iljitsj Lenin. Hoewel Lenin dit liever niet had gehad, besloot Stalin toch een mausoleum te bouwen voor Lenin. Het mausoleum is ontworpen door Aleksej V. Sjtsjoesev en is opgetrokken uit donkerrood graniet en zwart labradorgesteente. In het mausoleum liggen de stoffelijke en gebalsemde resten van Lenin in een glazen sarcofaag. Wat velen niet weten is dat ook Stalin na zijn dood in 1953 hier is bijgezet. Echter besloot Chroesjtsjov in het kader van de destalinisatie de resten van Stalin bij te zetten in de muur van het Kremlin bij de blauwe dennen achter het mausoleum. Daar ligt hij samen met velen andere bekende communistische functionarissen.
Wat jammer was, was het feit dat het mausoleum was gesloten op de dag dat wij hem wilden bezoeken. Ik heb helaas het gebalsemde lichaam van Lenin niet kunnen aanschouwen. Toen we even later op het Rode Plein liepen, werd ons duidelijk waarom het mausoleum was gesloten. Want wie liepen we tegen het lijf. Jawel, Lenin ....... in hoogst eigen persoon. Voor een 50 roebels wilde Lenin wel met mij op de foto. Had ik even geluk. Helaas is de foto wat bewogen door de koude handen van Daria. Desalniettemin ben ik erg blij met de foto. Handje schudden met Lenin.
Aan de noordzijde van het Rode plein vind je het historisch museum (Istoritsjeski moezej). Dit is een uit donkerrode bakstenen opgetrokken gebouw met opvallend witte daken en is ontworpen door Vladimir Sherwood in 1883. In dit museum kun je de geschiedenis aanschouwen van Rusland. Het museum beschikt over meer dan 4.5 miljoen stukken, waaronder de oermens Sinanthropus en het waarschijnlijk oudste wetboek van Rusland, de Roeskaja Pravda. Verder kunt u dagelijks acteurs in originele en oude kostuums voor het museum vinden.
Aan de voorzijde van het historisch museum, op Manezjnaja Plosjtsjad, vind je een beeld van een held uit de Russische geschiedenis, maarschalk Georgij Zjoekov. Hij speelde een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de Russen. Het beeld is ontworpen door Vjatsjeslav Klykov en werd onthuld in 1995.
Naast het historisch museum vind je nog een koperkleurige plaat in het wegdek. Alle afstanden in Rusland worden gemeten vanaf deze plaat. Wanneer je op deze plaat staat en je gooit een muntstuk over je schouder naar achteren, dan mag je een wens doen die mogelijk uitkomt. De munt wordt echter direct toegeëigend door een aldaar aanwezige man of vrouw, die het financieel wat minder heeft in het leven.
Naast het museum aan de oostzijde vind je de kleine Kazankathedraal. Deze kathedraal werd in 1636 opgetrokken ter nagedachtenis aan de verdrijving van de Poolse troepen in 1612. Meer dan 200 jaar lang bood ze plaats aan de icoon van de Moeder Gods van Kazan. Dit was het symbool van de Russische standvastigheid. Echter is de kathedraal in 1936 opgeblazen omdat het danig in de weg stond voor de grote parades op het Rode Plein. In 1995 werd de kathedraal weer in ere en in originele staat hersteld.
Het Kremlin
Naast het Rode Plein vind je het Kremlin-complex. Het Kremlin is de residentie van de Russische president en de zetel van zijn regering. Kremlin betekent letterlijk 'Vesting binnen een stad'. Het is omzoomd met een hoge muur. Deze muur is weer voorzien van een groot aantal torens. Via twee van die torens hebben bezoekers toegang tot het Kremlin. Dit zijn de Drievuldigheidstoren (Troitskaja basjnja) aan de westzijde en de Borovitskajatoren in het zuidwesten. Echter niet het gehele complex is ook vrij toegankelijk voor bezoekers.
Eén van de mooiste en belangrijkste Kremlintorens is toch wel de Verlosserstoren (Spasskaja basjnja). Deze bevindt zich aan de oostzijde nabij de Basiliuskathedraal. De toren werd in 1491 ontworpen door Pietro Antonio Solari. Al rond het jaar 1625 was er een klokkenspel en een klok ingebouwd in de toren. Maar het huidige uurwerk stamt uit 1852.
Een andere indrukwekkende toren ligt zoals gezegd aan de andere zijde van het Kremlin. Dit is de Drievuldigheidstoren. Deze toren stamt uit 1495 en is met zijn 76 meter de hoogste van alle Kremlintorens. Deze toren is voorzien van diepe keldergewelven die vroeger werden gebruikt als munitiedepot. Een ander verhaal is dat Napoleon in 1812 triomfantelijk via deze toren het Kremlin binnenliep. Hij moest dit echter al weer na een maand verlaten.
Aangezien ik maar 6 dagen had om Moskou te verkennen ben ik zelf nog niet binnen de muur van het Kremlin geweest. Maar dit gaat zeker bij een volgende trip gebeuren. Zo vind je binnen de muren de beroemde Maria-Hemelvaartkathedraal (Oespenski sobor). Hier werden tussen 1547 en 1894 de tsaren gekroond, de metropolieten en later de patriarchen gewijd. Verder vind je rond het kathedralenplein in het Kremlin ondermeer nog de Kleedafleggingskerk (tserkov Rizpolozjenija), Verkondigingskathedraal (Blagovesjtsjenki sobor), de kathedraal van de aartsengel Michaël (Archangelski sobor). Een ander gebouw wat ik dan zeker niet wil missen is de Klokkentoren van Ivan de Grote (kolokolnja Ivana Velikogo). Wanneer ik dit allemaal bezocht heb, zal ik hiervan zeker verslag doen.
Arbatskaja
Een zeer gezellige wijk om te bekijken is Arbatskaja. Dit is een wijk ten westen van het Kremlin. Hier woonden vroeger de ambachtslieden en stalmeesters van de tsaar. Later werd de wijk vooral bewoond door de adel, intellectuelen en de kunstenaars van Moskou.
Midden in de oude Arbat loopt de autovrije Oelitsa Arbat. Deze straat is bezaaid met antiekwinkels, boetieks, kleine Russische cafés (traktir) enzovoort. Erg gezellige wijk die in de 19e eeuw diende als ontmoetingsplaats voor kunstenaars en intellectuelen. Ondermeer heeft in deze wijk de beroemde Russische dichter Alexander Poesjkin gewoond. Je vindt zijn oude woonhuis (thans museum) aan de Oelitsa Arbat 55.
Tevens bevindt zich in de wijk het opvallende en mooie Ministerie van Buitenlandse zaken. Hier heb ik helaas geen foto van. Maar het is één van de zeven wolkenkrabbers van Moskou.
Een ander gebouw mag u ook niet missen. Dat is de Christus Verlosserkathedraal (Chram Christa Spasitelja). De kathedraal was verwoest door Stalin in 1931, maar wordt nu weer opgebouwd in originele staat. De basisstructuur is inmiddels af, maar er wordt nog steeds gewerkt aan het interieur. De oorspronkelijke kathedraal was gebouwd tussen 1839 en 1883. Dit ter ere van de overwinning op Napoleon.
Tverskaja
De wijk Tverskaja, ten noorden van het Kremlin en het Rode Plein, heeft als belangrijkste straat de Tverskaja Ulitsa. Deze straat leidde vroeger naar St. Petersburg en werd door de tsaren gebruikt als processieroute. Nu is het één van de belangrijkste winkelstraten van Moskou. In de straten rondom de Tverskaja Ulitsa hebben veel beroemde kunstenaars, schrijvers en acteurs gewoond. Je treft in deze wijk een aantal belangrijke bouwwerken aan.
Zo heb je naast de westelijke muur van het Kremlin het Alexanderpark (Aleksandrovskij sad). Het park is genoemd naar tsaar Alexander I, die na de oorlogen met Napoleon de stad inclusief het Kremlin liet herstellen. In het park kun je een obelisk zien die in 1913 is opgericht ter ere van de 300 jaar Romanov-dynastie. Na de revolutie is de tsaristische arend van de obelisk gehaald en is het opschrift vervangen door de namen van geleerden als Karl Marx en Friedrich Engels.
Vlakbij vind je het graf van de onbekende soldaat. De vlam op het graf is aangestoken met het vuur van de vlam op het marsveld bij St.Petersburg. Hij brandt voor alle Russen die de dood vonden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naast het graf zie je een tiental donkerrode porfierblokken, met daarin de aarde van de steden die tijdens de oorlog het meest hebben geleden. Het is een gewoonte in Moskou dat bruidsparen alvorens te gaan trouwen bloemen leggen bij dit monument. Opvallend was ook hoe de Russen met het graf omgaan. Zelfs midden in de nacht staat iemand de sneeuw weg te vegen en wordt het bewaakt door een soldaat in de ijzige koude.
Vlakbij, op de Manezjnaja Plosjtsjad, is een grote klok te vinden. Geen gewone maar een liggende klok waarvan de wijzers ronddraaien over een halve bol. Helaas kon ik en ook Daria niet begrijpen hoe de tijd precies uit te lezen. Rondom deze klok zijn vele zitbankjes geplaatst waar de Moskovieten vooral zomers genieten. Op de foto ziet u overigens achter de klok het gebouw van het Russische parlement. De zogenaamde Doema.
Verder vind je in de wijk Tverskaja het Bolsjoj theater. Het is de thuisbasis van de balletgezelschappen van Rusland. Het stamt oorspronkelijk uit 1780, maar brandde in 1805 volledig af. En ook de opvolger brandde af in 1853. Maar het gebouw zoals die er nu staat, is gebaseerd op het tweede ontwerp en staat er gelukkig nog. Ik heb helaas de binnenkant niet kunnen bekijken, maar de buitenzijde van het gebouw is al een attractie op zich. Opvallend is de vierspan van Apollo boven de ingang van het theater. Dit is ontworpen door Pjotr Klodt en beeldt Apollo uit die met de vierspan de zon langs de hemel leidt. De voorzijde is verder voorzien van Grieks/Romeinse zuilen.
Op het Tverskaja Plosjtsjad tref je een beeld aan van de stichter van Moskou, Joerij Dolgoroekij. Dit beeld is onthuld in 1954.
Voorlopig moet ik het hierbij even laten. De 6 dagen waren te kort om alles te zien. Maar een tweede reis (+ verslag) volgt ongetwijfeld nog. Uiteraard moest ik ook tijd vrij maken voor de ontspanning zal ik maar zeggen. Dit heb ik dan ook regelmatig gedaan op Russische wijze hehehe.
Wat extra plaatjes uit Moskou
Hieronder vindt u nog wat plaatjes die ik heb geschoten in Moskou. Uit toeristisch oogpunt misschien niet zo interessant, maar misschien wel leuk om even te bekijken.
